Afgedamde Maas

In Romeinse en Middeleeuwse tijden stroomde de Maas langs Heusden richting Dordrecht, waar hij in verbinding stond met de huidige Oude Maas. Rond het jaar 500 ontstond een noordelijke aftakking, Rivel genaamd, die richting de toenmalige Alm stroomde, een prehistorische zijtak van de Waal. Dit was aanvankelijk een relatief onbeduidende stroom, maar vanaf het jaar 1135 is de Rivel meer water aan de Maas gaan onttrekken. Hierdoor werd de Alm een belangrijke zijtak van de Maas. Deze kwam ter hoogte van de huidige Biesbosch samen met de Romeins-Middeleeuwse Maas. Een andere zijtak, de Werken, stroomde richting de Merwede die de benedenloop vormt van de Waal.

Rond het jaar 1200 vond er bij Giessen een dijkdoorbraak plaats. Het water is dan in noordelijke richting gaan stromen. De rivier mondde dan uit in de Waal en Boven Merwede in Woudrichem. Sindsdien hebben de eerdere Maaslopen hun belang langzaam verloren. Uiteindelijk zijn deze afgedamd in het kader van de omdijkingen van de Grote Waard: de Werken in 1230, de Romeins-Middeleeuwse Maas in 1273 en de Alm in 1275. Vervolgens zijn deze voormalige Maasstromen grotendeels verdwenen of verland, terwijl restanten slechts herkenbaar zijn als brede sloten in het landschap.

Omdat er met enige regelmaat problemen ontstonden met het afwateren van de Maas op het meestal hoger staande Waal en Merwede, werd er in de 19de eeuw besloten de Maas te scheiden van de Waal. De Maas kreeg met de nieuw gegraven Bergsche Maas een eigen afwatering richting Hollandschdiep.