Variatie
De variatie of magnetische declinatie van een kompas is het verschil in richting dat veroorzaakt wordt doordat het ware noorden, dat samenvalt met de draaiingsas van de Aarde, niet samenvalt met de zuidpool van het aardmagnetisch veld. De magnetische declinatie is niet overal ter wereld hetzelfde, maar hangt af van waar ter wereld men zich bevindt. De lokale afwijking moet verrekend worden bij het uitzetten van een richting. De grootte en richting van de variatie staat altijd vermeld op zeekaarten en in almanakken. De variatie verandert over het algemeen slechts langzaam, zodat verrekenen goed mogelijk is.
Magnetische declinatie moet niet verward worden met een andere vorm van magnetische afwijking, magnetische inclinatie.