Het kanaal werd gepland in de jaren twintig omdat de toenmalige verbinding tussen beide steden via de reeds bestaande Kempense kanalen verzadigd was. Er ontstonden wachttijden voor de sluizen. Verder werd in 1934 in Nederland het Julianakanaal geopend waardoor het transport van Luik richting Rotterdam dreigde te gaan. 

De eerste spadesteek werd op 31 mei 1930 gegeven door koning Albert I. De officiële opening van het volledige kanaal gebeurde door koning Leopold III en koningin Elisabeth op 30 juli 1939, tijdens het "Saison Internationale de l'Eau" te Luik. Hierbij werd ook het standbeeld van Albert I in Monsin onthuld.

Monsin

Van Monsin tot Ternaaien loopt het Albertkanaal parallel aan de Maas. Hier loopt het kanaal over het oude kanaal van Maastricht naar Luik. 

Van Monsin loopt het door de industrie van Monsin, met twee insteekhavens. Daar vlakbij ligt ook Sluis Monsin die de aansluiting met de Maas benedenstrooms de stuw van Monsin vormt. Hier op de Maas komen voornamelijk tankers laden en lossen.

Haccourt

Even verderop bij Vivegnis ligt een hoogoven installatie. Hier werd staal gemaakt, en staalslakken geladen. Het bedijf is inmiddels gesloten.

Bij Haccourt ligt een haven. Hier was ooit een nieuwe sluis gepland naar de Maas toe. Deze is echter nooit gerealiseerd. 

Sluis van Visé

Een stukje verder ligt het sluisje van Visé. Hier is de mogelijkheid om naar de Maas te schutten. Het Albertkanaal loopt van Monsin tot aan Klein Ternaaien over het oude kanaal van Maastricht naar Luik. Het kanaaltje naar de Maas was er al met het kanaal van Maastricht naar Luik. Het is in 1939 aangepast om aan het huidige Albertkanaal te kunnen aansluiten.

Sluis Visé is dus even oud als het Albertkanaal. Verder richting het noorden komen we nog het haventje van Nivelle tegen en komen we in de buurt van het Plateau van Caestert.

Doorgraving van het plateau van Caestert en rechts de sluizen van Klein Ternaaien

En de sluizen van Klein Ternaaien. Deze sluizen vormen de verbinding met de Maas in Nederland. Deze belangrijke verbinding sluit aan op de Nederlands Limburgse vaarwegen, en daarmee de weg naar de Waal en Duitsland.

Het Albertkanaal vervolgt links haar weg door het Plateau van Caestert. Hier is een diepe doorgraving van 60 meter gemaakt in de mergel. Het gebied is geliefd bij fietsers. Ingegraven in het plateau ligt het fort Eben Emael.

Het kanaal vanaf de doorgraving bij Sluis Ternaaien
De oude brug van Kanne

De versmalling en de brug van Kanne. In 1968 werd besloten het originele kanaal te verbreden. Bij deze verbreding van het Albertkanaal werden echter niet gelijk de bruggen meegenomen. Zo ontstond er bij de meeste bruggen een versmalling naar het oorspronkelijke kanaal. De brug van Kanne was hierop dan ook geen uitzondering. Pas in 2004 is er een nieuwe brug gebouwd, de oude gesloopt en de versmalling weg gegraven.

De brug van Vroenhoven tijdens de bouw van het kanaal

Ook de brug van Vroenhoven lag in een oorspronkelijk stuk kanaal. Het was daar zo smal dat scheepvaart er niet tegelijk elkaar kon passeren.

Ook hier is uiteindelijk een nieuwe brug gebouwd, en de oude gesloopt. De bunker die bij de brug stond is bewaard. 

De bruggen bij Briegden tijdens de verbreding in 2003

Bij Lanaken maakt het kanaal een haakse bocht naar het westen. Hier sluit ook het Kanaal Briegden Neerharen aan. Dit Kanaal Briegden Neerharen sluit op haar beurt weer aan op de Zuid Willemsvaart.

Het kanaal onder de brug van Briegden en Gellik had ook nog de oorspronkelijke breedte van het kanaal. Daar is in 2003 begonnen met het verbreden van de smalle stukken.

Op weg naar de eerste sluizen van Genk passeren we nog het Kempens plateau. Op dit gedeelte ligt de waterscheidingslijn tussen de rivierbekkens van Maas en Schelde.